Спажывец — не злачынца!
Праз негуманную наркапалітыку Беларусь штогод губляе людзей і свой эканамічны патэнцыял. Мы выступаем за рэфармаванне сістэмы ў бок больш асэнсаванай і гуманнай практыкі.
Наркапалітыка ў Беларусі насуперак сваім мэтам не прыводзіць да значнага зніжэння распаўсюджвання псіхаактыўных рэчываў (ПАР).
У поле зроку праваахоўных органаў трапляюць пераважна асобы, якія альбо набывалі рэчывы для ўласнага спажывання, альбо былі ўцягнутыя ў сетку распаўсюджвання на нізавых звёнах, — і пры гэтым амаль заўсёды беспакаранымі застаюцца «вялікія гульцы», якія займаюцца пастаўкамі буйных партый псіхаактыўных рэчываў.
Беларускі заканадаўца абмяжоўвае прымяненне псіхаактыўных рэчываў у медыцыне, а асобы з залежнасцямі, якія звяртаюцца па дапамогу да ўрачоў-нарколагаў, сутыкаюцца з пераследам і стыгматызацыяй.
У поле зроку праваахоўных органаў трапляюць пераважна асобы, якія альбо набывалі рэчывы для ўласнага спажывання, альбо былі ўцягнутыя ў сетку распаўсюджвання на нізавых звёнах, — і пры гэтым амаль заўсёды беспакаранымі застаюцца «вялікія гульцы», якія займаюцца пастаўкамі буйных партый псіхаактыўных рэчываў.
Беларускі заканадаўца абмяжоўвае прымяненне псіхаактыўных рэчываў у медыцыне, а асобы з залежнасцямі, якія звяртаюцца па дапамогу да ўрачоў-нарколагаў, сутыкаюцца з пераследам і стыгматызацыяй.
Праблема «наркаманіі» не вырашаецца забаронамі
Цяперашняя сістэма штогод адпраўляе тысячы маладых людзей за краты проста за тое, што яны бавілі час так, як лічылі патрэбным.
Амаль у кожнага беларуса ёсць знаёмы, ці знаёмы знаёмага, які трапіў пад пераслед праз спажыванне ПАР, альбо проста апынуўся не ў патрэбны час не ў патрэбным месцы.
Амаль у кожнага беларуса ёсць знаёмы, ці знаёмы знаёмага, які трапіў пад пераслед праз спажыванне ПАР, альбо проста апынуўся не ў патрэбны час не ў патрэбным месцы.
Тысячы зламаных лёсаў
Чаму Беларусі патрэбная дэкрыміналізацыя ПАР?
Міжнародныя тэндэнцыі
Профільныя камітэты ААН заклікаюць да дэкрыміналізацыі ПАР для асабістага спажывання.
Спажыўцы ПАР падвяргаюцца сістэматычнай дыскрымінацыі з боку дзяржавы і праваахоўнікаў.
Захаванне правоў чалавека
Ужыванне ў медыцыне
Многія забароненыя ПАР могуць і павінны выкарыстоўвацца ў медыцыне.
Эканамічныя страты
Крыміналізацыя ПАР — дарагая практыка. Альтэрнатыўныя шляхі змогуць узбагаціць нашу нацыю.
Недахоп адукацыі
Эфектыўная адукацыя на тэму існуючых рэчываў немагчыма без дэкрыміналізацыі ПАР.
Экспертнае меркаванне
Больш падрабязны аналіз аспектаў дэкрыміналізацыі чытайце ў нашай аналітычнай працы:
Міфы і памылковыя высновы пра дэкрыміналізацыю ПАР:
Не. Па-першае, мы выступаем за дэкрыміналізацыю спажывання ПАР ў асабістых мэтах. Гэта значыць, што мы падтрымліваем адмену крымінальнага пераследу тых, хто па тым, ці іншым прычынам з'яўляецца спажыўцом ПАР. Пры чым, гаворка ідзе не толькі пра канабіс, але і пра іншыя рэчывы, такія як MDMA, ці псілацыбін. Па-другое, мы імкнемся перайсці да падыходу, які арыентаваны на ахову здароўя і разглядванне спажыванне ПАР у якасці праблемы грамадскага здароўя.
Зняволенне залежных ад ПАР асобаў часта пагаршае іх медыцынскія і сацыяльныя праблемы. Павінен існаваць падыход, заснаваны на ахове здароўя насельніцтва, які будзе накіраваны на лячэнне, рэабілітацыю і падтрымку. У межах такога падыходу высілкі дзяржаўнай сістэмы будуць накіраваныя на ліквідацыю карэнных прычынаў залежнасці, а не намагацца павялічыць колькасць зняволеных асобаў.
Па-першае, дэкрыміналізацыя ПАР не стварае ўсёдазволенасць. Гаворка ідзе пра перанакіраванне рэсурсаў з мер пакарання на прафілактыку, лячэнне і падтрымку. Такія перамены дапамогуць больш эфектыўна кіраваць шкодай, звязанай са спажываннем ПАР, спрыяючы больш бяспечным падыходам. Па-другое, досвед краінаў, якія дэкрыміналізавалі ПАР, дэманструе, што негатыўныя наступствы існавання ПАР толькі памяншаюцца, але ніяк не павялічваюцца.
Адкрытыя дыскусіі аб наркапалітыцы і яе наступствах вельмі важныя для прыняцця абгрунтаваных рашэнняў. Адмова ад дыялогу можа замацаваць дэзінфармацыю і перашкодзіць пераходу да навукова абгрунтаваных стратэгій, у якіх прыярытэт аддаецца здароўю і бяспецы.
Не ўсе спажыўцы ПАР з'яўляюцца наркаманамі. Многія людзі ўжываюць рэчывы ў рэкрэацыйных мэтах без развіцця залежнасці. Падыход, заснаваны на дэкрыміналізацыі, накіраваны на размежаванне асабістага і праблемнага спажывання, пры неабходнасці забяспечваючы адпаведнае ўмяшанне з боку медыцынскіх, а не праваахоўных установаў.
Вядомыя грамадскія і культурныя дзеячы пра дэкрыміналізацыю:
- Я заклікаю ўсе дзяржавы перагледзець састарэлы з пункту гледжання правоў чалавека падыход да кантролю над наркотыкамі, які прымяняўся дзесяцігоддзямі і заснаваны на карных мерах. Я веру, што краіны-чальцы ААН павінны супрацоўнічаць з грамадзянскай супольнасцю у гэтых пытаннях.Наві ПілэйВярхоўная камісарка ААН па правах чалавека (2008-2014)
- Навуковыя дадзеныя і наш клопат пра здароўе і правы чалавека павінны вызначаць палітыку ў галіне ПАР. Трэба пераканацца, што менш людзей памірае ад перадазіроўкі ПАР і што дробныя правапарушальнікі не трапляюць у турму, дзе іх праблемы з ПАР толькі пагаршаюцца.Кофі АнанГенсек ААН (1997-2008), лаўрэат Нобелеўскай прэміі міру (2001)
- Прыйшоў час дэкрыміналізаваць ужыванне ПАР і перастаць абыходзіцца з уразлівымі людзьмі як са злачынцамі. Жорсткае правасуддзе не спрацавала. Усе факты паказваюць, што зніжэнне шкоды, падтрымка тых, хто мае патрэбу ў дапамозе – можа значна паўплываць на выратаванне жыццяў. Грамадская думка адносна палітыкі ў галіне наркотыкаў мяняецца, але пакуль мы чакаем дзеянняў урадаў, тысячы людзей па-ранейшаму паміраюць.Рычард БрэнсанБрытанскі філантроп, заснавальнік кампаніі Virgin Group
- Калі мне кажуць слова «дэпутат», мяне пачынае ванітаваць. Можа, калі быў бы я маладзейшы, магчыма, з гэтай млоснасцю мне б дапамог справіцца толькі алкаголь або трава. У Галандыі з дапамогай марыхуаны лечаць сімптомы Альцгеймера і Паркінсана. У мяне бацька памёр ад Паркінсана ў мінулым годзе. Можа, калі б «ганжа» была ў нас легалізаваная, ён адчуваў бы сябе нашмат лепш.Сяргей МіхалокБеларускі і ўкраінскі музыка
Каманда Моладзевага блоку разам з Legalize Belarus і запрошанымі экспертамі і эксперткамі распрацавала аналітычны дакумент, які падрабязна раскрывае кожны з аспектаў перспектываў дэкрыміналізацыі ПАР менавіта ў Беларусі.
Грунтуючыся на эспертным меркаванні, міжнародным досведзе, а таксама на ўжо існуючых у Беларусі практыках, мы выпрацавалі спіс рэкамендацыяў для цяперашніх і будучых уладаў Беларусі.
Грунтуючыся на эспертным меркаванні, міжнародным досведзе, а таксама на ўжо існуючых у Беларусі практыках, мы выпрацавалі спіс рэкамендацыяў для цяперашніх і будучых уладаў Беларусі.
Перспектывы дэкрыміналізацыі ў Беларусі
Спіс рэкамендацыяў для любых беларускіх уладаў:
- Перанесці групы рэчываў, якія выкарыстоўваюцца для тэрапіі і даследаванняў (каннабіноіды, МДМА, псілацыбін), са «Спіса 1» (асабліва небяспечных наркатычных сродкаў і псіхатропных рэчываў, якія не выкарыстоўваюцца ў медыцынскіх мэтах) у «Спіс 2» (дазволеныя да кантраляванага абароту) Рэспубліканскага пераліку наркатычных сродкаў, псіхатропных рэчываў і іх прэкурсораў, якія падлягаюць дзяржаўнаму кантролю ў Рэспубліцы Беларусь.
- Прыцягваць міжнародных экспертаў у галіне фармакалогіі на міжведамасныя пасяджэнні і круглыя сталы, а таксама прадстаўляць на такіх пасяджэннях агляды міжнародных даследаванняў у сферы прымянення новых рэчываў у медыцынскіх мэтах.
- Прывесці заканадаўства ў адпаведнасць з міжнародным правам і стандартамі ў галіне правоў чалавека.
- Дэкрыміналізаваць захоўванне невялікіх колькасцяў ПАР для асабістага ўжывання. Палітыка дэкрыміналізацыі павінна суправаджацца пашырэннем медыцынскіх і іншых сацыяльных паслуг для ўстаранення рызык, звязаных з ужываннем ПАР.
- Размежаваць крымінальную адказнасць у сферы незаконнага абароту ПАР у залежнасці ад колькасці і віду рэчываў, а таксама прычыненай шкоды і вынятай выгады: увесці ў Крымінальны кодэкс паняцці нязначнага, значнага, буйнога і асабліва буйнога памеру рэчываў.
- Пры распрацоўцы крымінальнага заканадаўства выкарыстоўваць законапраект, распрацаваны Моладзевым блокам і Матчыным рухам па рэформе артыкула 328.
- Адукацыя ў галіне псіхаактыўных рэчываў павінна насіць гуманістычны характар, ставіць у цэнтр правы чалавека, ставіцца з увагай да асабістага выбару людзей і выкарыстоўваць паважлівую, інклюзіўную мову.
- Адпаведным ведамствам, нацыянальнаму статыстычнаму камітэту неабходна публікаваць у адкрытым доступе ўсю наяўную статыстыку па нарказалежных асобах, злачынствах, звязаных з ПАР, а таксама расходах на ажыццяўленне дзеючай наркапалітыкі для магчымасці наступнага аналізу незалежнымі даследчыкамі.
- Ураду — азнаёміцца з апісанымі ў дакуменце аспектамі і разгледзець альтэрнатыўныя падыходы ў якасці асноўных з мэтай эканоміі бюджэтных сродкаў, а таксама павелічэння дабрабыту беларускіх грамадзян.
- Усім зацікаўленым бакам больш падрабязна вывучыць эканамічныя і іншыя аспекты магчымай легалізацыі шэрагу ПАР (у прыватнасці канабісу), здольных унесці станоўчы ўклад у павелічэнне валавога ўнутранага прадукту, а таксама істотна знізіць затраты бюджэту на ўтрыманне профільных ведамстваў.
Каманда Моладзевага блоку разам з Legalize Belarus і запрошанымі экспертамі і эксперткамі распрацавала аналітычны дакумент, які падрабязна раскрывае кожны з аспектаў перспектываў дэкрыміналізацыі ПАР.
Чытаць аналітычны дакумент цалкам:
